عکس هوایی بخشی از دیوار بزرگ گرگان (توسط: گئورگ گرستر، زومیکون / سوئیس)
قزل آلان ؛ دومین دیوار تاریخی جهان بعد از دیوار چین در برزخ فراموشی
"قزل آلان" یا دیوار سرخ گرگان طولانی‌ترین اثر تاریخی ایران و دومین دیوار تاریخی و دفاعی جهان پس از دیوار چین است
که امروز نام و یاد و نشانی از آن نیست و ریشه در خاک دارد.
موقعیت جغرافیائی
دیوار بزرگ گرگان در سراسر شمال استان گلستان با نام های سد اسکندر، سد پیروز، سد انوشیروان، قزل آلان و مارسرخ،
امتداد دارد که از شرق دریای خزر شروع شده و پس از عبور از ضلع شمالی گرگانرود و دشت های وسیع
شهرستان های ترکمن، آق قلا، گنبد کاووس، کلاله، به کوه های پیشکمر ختم می شود سپس با وقفه ای
در حدود 3 کیلومتر از بالای خط الرأس ارتفاعات عرب داغ به سمت دامنه های شیب دار دره خوجه طوق منتهی
به گرگان رود ادامه یافته و پس از عبور از کوه نقدعلی و حرکت به سمت شرق از ضلع جنوبی گرگان رود و
در امتداد آن و عبور از روستاهای چترکروک، یساقلیق، عزیزآباد پائین و چرخش به سمت جنوب و ضلع غرب گرگان رود
و روستای قره یسر و صخره های گرگر به سمت روستای گرگاندوز پیش رفته و با گردش به سمت شرق،
از ضلع شمالی روستای گرگاندوز به طرف روستای زاو پائین و چرخش 90 درجه ای به سمت جنوب
و از ضلع غرب زاو پائین و دره ای به همین نام، عبور کرده و در پای صخره های بیلی کوه در محدوده پارک ملی گلستان ختم می شود.
